De natuur laat vaak hele simpele wetten en patronen zien. Bijvoorbeeld hoe een gewoonte tot stand komt. Kort door de bocht komt het er op neer wanneer je gedrag of acties worden beloont, je het vaker zal willen herhalen. Wanneer je gedrag of acties gevolgd worden door pijn of slechte herinneringen zal je dit gedrag willen vermijden. Hiermee is het eenvoudig te verklaren waarom de meeste van ons dagelijks onder een warme douche stappen (fijn) en niet onder een ijskoude (pijn).

Helaas is deze natuurwet op de lange termijn niet altijd goed voor ons. Want keer op keer zien we dat beloning (fijn) op de korte termijn leidt tot klachten (pijn) op lange termijn. Een reep chocolade opeten is heerlijk (fijn) maar als je dit een aantal keer per week doet laat je spiegel iemand zien die je eigenlijk niet wilt zijn (pijn). 

Ook het vermijden van pijn kan negatieve effecten hebben voor je toekomst. Dat bewegen gezond is weten eigenlijk al lang. Maar wat nou als bewegen pijn doet en telkens wanneer je de draad probeert op te pakken je terug gefloten wordt door je eigen lijf. Het is dan eigenlijk logisch dat je minder gaat bewegen om dit te vermijden. Dat iedereen om je heen bewegen zo geweldig vindt moeten ze zelf weten, maar bij jou werkt het averechts. Helaas zorgt minder bewegen ervoor dat op de lange termijn je vermogen om te bewegen nog verder daalt en er een negatieve cirkel in gang wordt getrokken. 

Bewegen na kanker

Kanker en de behandelingen die daarop volgen hebben een directe impact op de grenzen (belastbaarheid) van je lichaam. Hoogst waarschijnlijk zijn die niet alleen lager, maar ook nog eens nieuw en onbekend. Het lijkt alsof je je eigen lichaam niet meer kent. Wanneer je de draad weer probeert op te pakken maar het zit tegen is het argument vaak: “ja maar dat kon ik vroeg ook”. Helaas is na ziekte je lijf niet meer zoals het was. Vergelijk het met een voetballer. Die kan na een blessure, niet direct een hele wedstrijd spelen. 

Vergelijk het met een voetballer. Die kan na een blessure, niet direct een hele wedstrijd spelen. 

 

Hoe zorgt beweging voor pijn?

Hoe komt het nou dat een belasting tot overbelasting (pijn) kan leiden? Om je te helpen inzicht te krijgen in de mogelijke mechanismes die tot overbelasting leiden bespreken we drie scenario’s.

In deze situatie zie je dat een herhaaldelijke belasting (de rode piekjes) leidt tot het dalen van het tolerantieniveau. Elke belasting snoept een stukje van je tolerantie af. Zolang je onder je tolerantieniveau blijft, is er niets aan de hand. Maar zoals je ziet, na een aantal herhalingen komt er een punt waarop het te veel wordt. Een voorbeeld kan zijn het doen van een squat of een dagelijkse taak als boodschappen tassen uit de auto halen. In het begin lijkt er niks aan de hand en je denk “dit moet toch kunnen” maar later word je met je neus op de feiten gedrukt.

Ook een langdurige belasting kan leiden tot overbelasting. Deelnemers die na hun ziekte weer hetzelfde rondje gingen wandelen klagen na afloop over pijn en vermoeidheid. Het grote nadeel van een rondje lopen is dat er vaak geen korte weg naar huis is en je op wilskracht het rondje af wilt maken. Ook hier zul je op een later moment op de blaren moeten zitten, omdat jou lichaam deze belasting nog niet aan kan. 

Hoe kun je hier mee omgaan?

Er zijn drie strategieën om te voorkomen je lichaam in een overbelasting terecht te komen: tactische rust, de belasting verdelen en trainen. 

Tactische rust

Tactische rust is het rusten VOOR je pijn ervaart. Je wilt je lichaam de tijd geven om te herstellen voor je het overbelast. Je ziet in het plaatje dat met rust je tolerantieniveau stijgt. Wanneer een voetballer zijn rentree maakt na een blessure speelt hij niet de hele wedstrijd maar haalt een goede coach hem uit voorzorg, al eerder van het veld.

Een voorbeeld: je hebt geprobeerd een uur te gaan wandelen maar tegen het einde van dit uur was je erg vermoeid of had je veel pijn (en wellicht ook in uren / dagen die volgden). Een oplossing zou zijn om tijdens het rondje, rust in te bouwen. Maar niet op het moment dat je pijn begint te voelen, maar juist daarvoor. Zet een wekker, bepaal een vaste afstand of kies een bankje waarop je verplicht rust moet houden. Zo geef je je lichaam de kans om een klein beetje te herstellen en wellicht pijn vrij thuis te komen. Ook de rust na een inspanning is belangrijk. Zorg ervoor dat je goed eet en voldoende slaapt.

Belasting verdelen

Een tweede optie is het verdelen van de belasting. Als we blijven bij het voorbeeld van wandelen, zou je ervoor kunnen kiezen om niet een uur maar s’ochtends 20 minuten, s’middags 20 minuten en s’avonds 20 minuten te lopen. Je loopt gedurende de dag evenveel maar zonder je lichaam in overbelasting te brengen. Het mooie is wanneer je deze blokjes gaat uitbouwen met 5 minuten, je nog steeds niet over belast bent maar aan het einde van de dag 15 minuten extra hebt gelopen. Zorg ook dat je je sportactiviteit niet plant op een dag waarop je bijvoorbeeld ook zware huishoudelijke taken moet doen. 

Trainen

Wanneer je deze twee strategieën toepast zul je merken dat je stap voor stap meer kan gaan doen. Bewegen krijgt weer een positieve ervaring (fijn) waardoor dat je het vaker wilt herhalen. MEER bewegen, met VOLDOENDE herstel en ZONDER overbelasting zorgen dat je tolerantie verhoogt wordt. Je bouwt meer wedstrijd ritme op waardoor je hopelijk binnenkort weer een hele wedstrijd kan spelen. Trainen dus! 

Hopelijk hebben we met deze kennis je een beter inzicht gegeven in de achterliggende principes van overbelasting, rust en training. Wanneer je beginnen met bewegen maar weet je niet hoe? Boek dan nu je assessment.